Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2019

   Είναι πραγματικά κρίμα μια μεγάλη αθλητική επιτυχία, με παγκόσμια μάλιστα ακτινοβολία, να θαμπώνει από την πολύ κακή συμπεριφορά του πρωταγωνιστή της.

Και είναι ακόμα μεγαλύτερο κρίμα αυτή η συμπεριφορά να έχει ένα αποτύπωμα με αρνητικό πρόσημο στις ψυχές νέων ανθρώπων.

   Ο λόγος φυσικά για τον πρώτο Έλληνα τεννίστα με τις μεγαλύτερες επιτυχίες στο άθλημά του στη χώρα μας, τον Στέφανο Τσιτσιπά, που όμως με τα τελευταία του ξεσπάσματα κάνει τα πάντα ώστε για κάποιους αυτές οι επιτυχίες να περνάνε σε δεύτερο πλάνο.

Γιατί, όταν σπας τη ρακέτα σου επιδεικτικά μπροστά στις κάμερες όλου του κόσμου και όταν βρίζεις με τον χειρότερο τρόπο τον διαιτητή του παιχνιδιού σου, μόλις τα πράγματα δεν πάνε, όπως τουλάχιστον εσύ τα είχες προγραμματίσει, τότε μερικοί άσσοι, μερικά κερδισμένα games και μερικές θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη περνάνε σε δεύτερο πλάνο.

   Ο αθλητισμός είναι τεράστιο κοινωνικό φαινόμενο και όπως τόνιζε και ο Νέλσον Μαντέλα, είναι το μοναδικό παγκόσμιο μαζικό κοινωνικό φαινόμενο, που μπορεί να μιλήσει τόσο άμεσα στις καρδιές των νέων ανθρώπων, εκεί δηλαδή που η πολιτική και άλλα κοινωνικά φαινόμενα αποτυγχάνουν. Και είχε δίκιο. Η μαζικότητα που κάποια αθλήματα αποκτούν, το αποδεικνύει.

   Όμως με ποιό τρόπο θέλουμε ένα τέτοιο φαινόμενο να μιλάει στις καρδιές των παιδιών μας;

   Τα πρότυπα στη ζωή μας είναι ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο και λειτουργούν με έναν τρόπο ουσιαστικό, αφού αισθάνεσαι ότι σου ανοίγουν δρόμους, στους οποίους κι εσύ θα ήθελες να βαδίσεις κι έτσι ακολουθείς, χαράσσοντας το δικό σου μονοπάτι, που αύριο θα είναι το επόμενο μονοπάτι για κάποιον άλλον, που θα σκάψει το δικό του με τη σειρά του κσι σιγά σιγά το μονοπάτι γίνεται δρόμος και ο δρόμος λεωφόρος και οδηγούμαστε σε κατακτήσεις, που ίσως κάποτε δεν μπορούσαμε να φανταστούμε, σαν ουσιαστικά αυτόν τον δρόμο να τον διαβήκαμε όλοι μαζί πιασμένοι χέρι χέρι.

   Όταν λοιπόν για κάποιο λόγο καταφέρνεις -και μπράβο σου- να έχεις την προσοχή στραμμένη επάνω σου, τότε είναι ακριβώς η στιγμή που το μονοπάτι σου αρχίζει να γίνεται δρόμος και ίσως λεωφόρος, όπως δηλαδή αρχικά το ονειρεύτηκες. Και τότε είναι η στιγμή που πέρα από τα δικαιώματα και τα καλούδια που αποκτάς, αρχίζουν και οι υποχρεώσεις.

   Οι αθλητές ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. Τουλάχιστον οι προβεβλημένοι.

-Απευθύνονται στις μάζες.

-Μπορούν να αποτελέσουν το πρότυπο για πολλούς και κυρίως για τα νέα παιδιά.

-Κουβαλάνε τη σημαία της χώρας τους, ακόμα και οι επαγγελματίες που δεν αγωνίζονται, τουλάχιστον στα επαγγελματικά τουρνουά, εκπροσωπώντας την Εθνική Ομάδα και όμως συνεχίζουν να έχουν δίπλα στο όνομά τους το Εθνόσημο.

Και ειδικά οι Έλληνες αθλητές έχουν μια επί πλέον δέσμευση και υποχρέωση προσοχής, αφού προέρχονται από τη χώρα που γέννησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες και δίδαξε σε όλο τον κόσμο το «Ευ Αγωνίζεσθαι».

   Ψιλά γράμματα θα μου πείτε για κάποιους, αλλά παραμένουν γράμματα και μάλιστα κεφαλαία.

   Ζώντας τα τελευταία χρόνια από πολύ κοντά και εκ των έσω τον κόσμο του επαγγελματικού τέννις και ταξιδεύοντας σε όλο τον κόσμο για τα μεγάλα Grand Slams, πρόσφατα μου δόθηκε η ευκαιρία να βρεθώ δίπλα στον πολύ γνωστό σε όλους μας, κυρίως για την αντιαθλητική του συμπεριφορά και λιγότερο για τα κατορθώματά του, John McEnroe, στο εστιατόριο των αθλητών του Wimbledon, o οποίος, μιλώντας σε κάποιο νεαρό δημοσιογράφο, που τον περίμενε καρτερικά ώρες για να του κάνει μια δήλωση, τόνισε σχετικά με όλη αυτή την ιδιαίτερη κατάσταση: «αν δεν τα είχα κάνει όλα αυτά, εσύ τώρα δεν θα με περίμενες με τις ώρες για να σου πω δύο κουβέντες».

   Αγαπητέ Στέφανε, ελπίζω ειλικρινά το πρότυπό σου να μην είναι ο John McEnroe, απλούστατα γιατί αθλητές σαν τον McEnroe δεν πρέπει να είναι πρότυπα για κανέναν.

   Σε μια περίοδο που ο αθλητισμός, κυρίως λόγω των αντικειμενικών προβλημάτων του πρωταθλητισμού (σκάνδαλα, ντόπινγκ, υψηλές αμοιβές, στήσιμο παιχνιδιών, βία στα γήπεδα, πανάκριβες διοργανώσεις, εκφυλισμός του Ολυμπιακού πνεύματος και πολλά ακόμα), βάλλεται από παντού είναι πολύ επικίνδυνο να στρέφουμε την προσοχή του κόσμου και των ΜΜΕ στα λάθος πράγματα.

   Ποιό είναι το μήνυμα του σπασίματος μια ρακέτας;

   Ποιό είναι το μήνυμα της δημόσιας προσβολής ενός διαιτητή;

   Το πρώτο είναι το αντικείμενο, στο οποίο στηρίζεσαι στους πιο σημαντικούς αγώνες της ζωής σου και το οποίο φυσικά δεν ευθύνεται για τον λάθος τρόπο που πιθανότατα το χρησιμοποιείς στους πόντους σου και ο δεύτερος είναι ο άνθρωπος στον οποίο βασίζεσαι για την ανενόχλητη συνέχεια του παιχνιδιού σου, γιατί απλά χωρίς αυτόν αποτέλεσμα αγώνα δεν υπάρχει.

   Όταν ένα παιδί βλέπει τον ήρωά του να ξεσπάει με αυτό τον τρόπο στις δύσκολες στιγμές, τί συμπεράσματα άραγε μπορεί να βγάλει και ιδιαίτερα όταν αυτές οι στιγμές γίνονται θέμα των δελτίων ειδήσεων;

-Ίσως ότι έτσι συμπεριφέρονται οι πετυχημένοι, άρα είναι σωστό.

-Ίσως ότι αφού έτσι συμπεριφέρεται το είδωλό μου, θα ήταν cool να το κάνω κι εγώ.

-Ίσως ότι στη ζωή με τον τσαμπουκά (στην προκειμένη περίπτωση τον λάθος εννοούμενο) προχωράς μπροστά και τελικά

-Ίσως ότι μάλλον καλά τα έλεγε ο McEnroe και κάθε προσβλητική συμπεριφορά αμοίβεται πλουσιοπάροχα.

Άρα:

-Μήπως θα μπορούσα να το κάνω κι εγώ στα βιβλία μου, σκίζοντάς τα ή καιγοντάς τα, όταν δεν πάω καλά στις εξετάσεις μου; (Αν δε, κάνω ιππασία, γιατί να μην πλακώσω στις κλωτσιές το άλογό μου, που δεν κατάφερε να πηδήξει το εμπόδιο).

-Μήπως θα μπορούσα να το κάνω κι εγώ στους δασκάλους μου και τους καθηγητές μου ή ίσως και τους γονείς μου, όταν το παραπαίζουν αυστηροί μαζί μου;

Και τελικά μήπως γενικότερα η βία λύνει προβλήματα, σε αντίθεση με όσα μου λένε, ότι δήθεν δημιουργεί περισσότερα;

   Αγαπητέ Στέφανε, ζούμε σε μια εποχή που η βία εξαπλώνεται με τρομακτική ταχύτητα σε κάθε έκφανση ζωής. Πόλεμοι, τρομοκρατία, τραμπουκισμός, bullying, διαδίκτυο, διασκέδαση, παιχνίδι και τόσα ακόμα και το τελευταίο που θέλουμε είναι να πέσει στα μάτια των παιδιών ένα ακόμα προπύργιο αξιών και μηνυμάτων ειρήνης, δικαιοσύνης, ισότητας, αποδοχής της διαφορετικότητας. Εκτός από τους προφανείς και γνωστούς λόγους, για τους οποίους ένα παιδί είναι καλό να ασχολείται με τον αθλητισμό (υγεία, παιχνίδι, διασκέδαση, κοινωνικότητα, προγραμματισμός, πειθαρχεία, όνειρο, αυτοπεποίθηση και πολλά ακόμα), υπάρχει ένας ακόμα, που ίσως να είναι και ο σημαντικότερος στην εποχή μας και αυτός δεν είναι άλλος πέρα από το πεδίο που προσφέρει, ώστε όλοι οι άνθρωποι να έρθουμε αξιοκρατικά κοντά, χωρίς να φοβόμαστε τις διαφορές μας. Αν τα αυστηρά προσωπικά μας χαρακτηριστικά (το χρώμα μας, η γλώσσα μας, η καταγωγή μας, ο σωματότυπός μας, η εκπαίδευσή μας, η οικογένειά μας, η οικονομική μας επιφάνεια, ο σεξουαλικός μας προσανατολισμός) στην κοινωνία μας καθημερινά δείχνουν να μας απομακρύνουν, ενισχύοντας τη λάθος εντύπωση, πως όποιος δεν μας μοιάζει είναι ή κατώτερός μας ή επικίνδυνος, στον αθλητισμό φαίνεται να μας φέρνουν κοντά. Αν κλείσουμε όλοι τα μάτια μας και φανταστούμε τον οποιονδήποτε αθλητικό αγώνα, από τον τελικό των Ολυμπιακών αγώνων στον στίβο ή σε όποια άλλη αρένα μέχρι έναν παιδικό αγώνα ποδοσφαίρου στις φαβέλες της Βραζιλίας, θα δούμε μπροστά μας μια μικρογραφία της κοινωνίας μας με ανθρώπους, που διαθέτουν όλα αυτά τα χαρακτηριστικά, που μόλις ανέφερα παραπάνω, με τη διαφορά όμως ότι αυτά τα χαρακτηριστικά δεν τους απομακρύνουν, αλλά τους φέρνουν κοντά, γιατί υπάρχει κάτι άλλο που τους ενώνει, πιο δυνατό, πιο ουσιαστικό και πιο αληθινό και αυτό δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από το όνειρό τους για τη νίκη. Αυτή τη μικρή νίκη στο παιχνίδι της γειτονιάς ή το χρυσό μετάλλιο ενός μεγάλου αγώνα και όποιος έχει κάνει αθλητισμό ή έχει παίξει ή θυμάται πως ήταν τα πράγματα όταν ο ίδιος ήταν παιδί, αυτό το γνωρίζει πολύ καλά και αυτή η γλυκιά αίσθηση της νίκης μένει βαθιά μέσα σου, στο μυαλό σου, στην καρδιά σου, στη ψυχή σου και σε σπρώχνει να συνεχίσεις για ην επόμενη.

   Αν σε αυτή τη ζωή επιτρέψουμε τελικά στα όνειρά μας να μας φέρουν κοντά, ίσως κάνουμε το πρώτο βήμα, ώστε να μην επιτρέπουμε σε όλα τα άλλα να μας απομακρύνουν, συνειδητοποιώντας πως η ομορφιά του κόσμου μας είναι η ποικιλία του και η διαφορετικότητά μας.

Ίσως λοιπόν ο αθλητισμός να είναι μια απάντηση για τα νέα παιδιά προς όλα αυτά που μας πληγώνουν και μας ταλαιπωρούν και ο αθλητισμός για να μπορέσει να μιλήσει στις καρδιές των παιδιών μας χρειάζεται υγιή πρότυπα.

   Αγαπητέ Στέφανε, το παράδειγμα δεν είναι μια από τις αποτελεσματικότερες μεθόδους διδασκαλίας. Είναι η μοναδική και αυτό γιατί τα παιδιά μας μιμούνται. Και μας μιμούνται, γιατί μας αγαπούν και μας προσέχουν. Σε αυτό το υπέροχο μονοπάτι που ξεκίνησες να χαράζεις δεν υπάρχει χώρος για σπάσιμο ρακετών, για προσβολή των κριτών, για τραμπουκισμό στα ball boys, για ανούσια επίδειξη δύναμης, για ντιβίστικο εγωκεντρισμό.

   Έχοντας κάνει αθλητισμό για περισσότερα από 35 χρόνια και συνεχίζοντας να κάνω στο κατώφλι των 50 μου χρόνων και έχοντας εκπροσωπήσει τη χώρα μας στο εξωτερικό, κουβαλώντας την Ελληνική σημαία, αλλά κυρίως έχοντας υπάρξει πολύ κοντά σε αμέτρητα παιδιά, από σχολεία παλλινοστούντων και τσιγγανοπαίδων στο Μενίδι και το Ζεφύρι μέχρι τις παραγκουπόλεις του Ναϊρόμπι, ένα έχω καταλάβει, πως στα παιδιά χρωστάμε πάντα το καλύτερο, γιατί τα φέραμε στον κόσμο χωρίς να τα ρωτήσουμε και γιατί ουσιαστικά και απόλυτα αποτελούν το μέλλον και σε καμία περίπτωση δεν θα θέλαμε το μέλλον να είναι γεμάτο βία, θυμό, εγωκεντρισμό, αναίδεια, αυθάδεια και έλλειψη σεβασμού.

   Σε μια εποχή που προβάλλεται για ευνόητους λόγους η αναξιοπρέπεια, η προχειρότητα, ο ωχαδερφισμός, η έλλειψη κουλτούρας, ο χαβαλές και η προσβολή γενικότερα σε κάθε επίπεδο, έχουμε ανάγκη από εικόνες, ανθρώπους και παραδείγματα που μπορούν να μας δείξουν μια άλλη πορεία, με αξίες, προσπάθεια, σκληρή δουλειά, σεβασμό, τιμιότητα, αξιοκρατία, ισότητα, ιδανικά, ευγένεια και άρνηση της ματαιοδοξίας.

   Έχεις την τύχη να κάνεις αυτό που αγαπάς, να αμοίβεσαι πολύ καλά για αυτό και ταυτόχρονα να αναγνωρίζεται η προσπάθειά σου. Σκέψου για λίγο όλους αυτούς που πάσχισαν το ίδιο με σένα σε όποιον τομέα, αλλά δεν τα κατάφεραν ή όλους εκείνους που τα κατάφεραν, αλλά αυτή η προσπάθεια δεν ξέφυγε από τα στενά όρια του περιβάλλοντός τους και όλα αυτά χρησιμοποίησέ τα για το καλό όλων. Το σημαντικότερο πράγμα για κάθε αγώνα είναι η δικαίωσή του, αλλά η δικαίωση του αγώνα δεν είναι πάντα το ζητούμενο και με οποιοδήποτε κόστος και αυτό νομίζω είναι το μεγαλύτερο ζητούμενο της εποχής. Μιας εποχής που θέλει να διδάξει ακριβώς το αντίθετο: κάνε τα πάντα, ώστε να γίνεις πετυχημένος και αναγνωρίσιμος. Πόσο σωστό είναι άραγε αυτό; Και πόσο επικίνδυνο να το μεταφέρεις σε ένα παιδί, που δεν έχει ακόμα τα φίλτρα, ώστε να το αξιολογήσει; Στην εποχή των Καρντάσιανς και των «ηρώων» νικητών των διαφόρων reality, χρειαζόμαστε ένα πιο ουσιαστικό πρότυπο για τις νέες γενιές, που θα τις απομακρύνει από λοβοτομημένες αποφάσεις του μέλλοντος ή και από επιλογές ανθρώπων τύπου Τραμπ, ως ηγέτες τους. Ανθρώπων δηλαδή που δεν κρύβουν τον τραμπουκισμό τους, τον σεξισμό τους και τον ναρκισσισμό τους, αλλά αντίθετα πατάνε πάνω σε αυτόν και με κριτήριο την όποια επιτυχία τους, παρασύρουν όσους εκπαιδεύτηκαν να σαγηνεύονται από τέτοιου είδους συμπεριφορές.

   Αγαπητέ Στέφανε, οι σκέψεις μου αυτές γράφονται λίγες ώρες πριν τον αγώνα σου με τον Ρότζερ Φέντερερ. Ίσως τον σημαντικότερο αγώνα της καριέρας σου με τον ίσως σημαντικότερο παίκτη όλων των εποχών και εύχομαι ολόψυχα να είναι νικηφόρος και αυτή η νίκη να είναι ένα τεράστιο βήμα στο μονοπάτι σου, που αύριο μπορεί να είναι λεωφόρος για κάποιους άλλους.

Με εκτίμηση

Νίκος Μιχαλόπουλος

Συγγραφέας  

Πρωταθλητής Ακοντισμού  

Εκπαιδευτικός

”Ονειρεύομαι  Θέλω  Μπορώ”
————————————————————–

Web Site: www.nikosmichalopoulos.gr

Facebook: https://www.facebook.com/nikomichalopoulos/

Twitter: https://twitter.com/AnnaNikos1