Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ : ‘’Έχουμε λάβει άραγε το μήνυμα;’’

Εβδομήντα πέντε χρόνια συμπληρώνονται ακριβώς αύριο από την ημέρα που η Ελλάδα φώναξε ένα δυνατό ΟΧΙ, το πιο ισχυρό ίσως ‘’όχι’’ στην παγκόσμια ιστορία, προς την Ιταλία και φυσικά προς την πανίσχυρη τότε Γερμανία, που είχε αποφασίσει ν’αλλάξει τον κόσμο για πάντα. Δυστυχώς προς το χειρότερο!

Σαράντα χρόνια περίπου θυμάμαι να γιορτάζω την συγκεκριμένη ημέρα, αν και πολλές φορές αισθάνομαι ότι δεν καταλάβαινα ακριβώς, όσα μου έλεγαν οι δάσκαλοί μου ή για να το εκφράσω καλύτερα, δεν μπορούσα να συνειδητοποιήσω τι ακριβώς εκπροσωπούσε αυτή η μέρα για μένα τότε.

Και για μένα αυτή η ημέρα σήμερα αντιπροσωπεύει την απόλυτη έκφραση την έννοιας της υπέρβασης. Υπέρβαση σε κάθε επίπεδο, σε κάθε μέγεθος, σε κάθε μορφή σκέψης και πράξης.

Το τι σημαίνει πόλεμος για όλο τον κόσμο νομίζουμε όλοι το καταλαβαίνουμε, όλοι το έχουμε διαβάσει, το έχουμε συζητήσει, το έχουμε ίσως μελετήσει, όμως ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος ξεπερνάει κατά πολύ την έννοια του πολέμου στην απλή της ερμηνεία και περνάει σε ένα άλλο επίπεδο, αυτό του οργανωμένου εγκλήματος, της δολοφονίας των λαών και της γενοκτονίας σε κάποιες περιπτώσεις.

Τα αριθμητικά μεγέθη μιλάνε από μόνα τους:
– 57.000.000 νεκροί σε όλο τον κόσμο
– 23.000.000 νεκροί στρατιώτες
– Σύνολο: περισσότεροι από 80.000.000 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους σε αυτή την κατάμαυρη στάση της σύγχρονης ιστορίας.
– Για την Ελλάδα, που έχασε το 10% του πληθυσμού της, όταν η αμέσως επόμενη πιο χτυπημένη χώρα από τον πόλεμο θρήνησε το 2,8% του λαού της, τα μεγέθη ακόμα πιο εντυπωσιακά:
– -13.000 νεκροί
– -56.000 εκτελεσμένοι
– -105.000 θανόντες σε στρατόπεδα
– -7.000 σκοτωμένοι από βομβαρδισμούς
– -21.000 χαμένοι στην Εθνική Αντίσταση
– -600.000 πεθαμένοι από την πείνα, τις κακουχίες και τις ασθένειες
– και σε όλα αυτά υπολογίζουμε περίπου
– -300.000 απώλειες από υπογεννητικότητα
– Σύνολο: 1.100.000
– Δεν μας κάνει λοιπόν εντύπωση, πως όταν η Δανία, η Τσεχοσλοβακία και το Λουξεμβούργο δεν αντιστάθηκαν ούτε μία ημέρα στην επέλαση των κατακτητών, η Γιουγκοσλαβία άντεξε 3 ημέρες, η Ολλανδία 4, το Βέλγιο 18, η Πολωνία 30, η υπερδύναμη της εποχής Γαλλία 43 και η Νορβηγία 61, η Ελλάδα, μικρότερη από τις περισσότερες από αυτές και ούσα η μοναδική που είχε να αντιμετωπίσει τους στρατούς 4 χωρών ταυτόχρονα, της Αλβανίας, της Ιταλίας, της Γερμανίας και της Βουλγαρίας άντεξε 219 ολόκληρες ημέρες και έκανε όλο τον κόσμο να υποκλιθεί στο μεγαλείο του λαού της.

Χαρακτηριστικά τα λόγια τους:
– MΩΡΙΣ ΣΟΥΜΑΝ (Υπ. Εξωτερικών της Γαλλίας, Μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας):
– ‘’Ποτέ μια ήττα δεν ήταν τόσο τιμητική για αυτόν που την υπέστη!’’
– ΣΑΡΛ ΝΤΕΛ ΓΚΩΛ: ‘’Aδυνατώ να δώσω το δέον εύρος της ευγνωμοσύνης που αισθάνομαι για την ηρωική αντίσταση των Ελλήνων.’’
– ΙΩΣΗΦ ΣΤΑΛΙΝ: ‘’Λυπάμαι, γιατί γερνάω και δεν θα ζήσω για να ευγνωμονώ τον Ελληνικό λαό, που η αντίστασή του έκρινε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.’’
– ΜΠΕΝΙΤΟ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ: ‘’Ο πόλεμος με την Ελλάδα απέδειξε ότι τίποτα δεν είναι ακλόνητο στα στρατιωτικά πράγματα.
– ΡΟΥΣΒΕΛΤ: ‘’Οι Έλληνες δίδαξαν δια μέσου των αιώνων την αξιοπρέπεια. Όταν όλοι είχαν χάσει την ελπίδα τους, εκείνοι αντέταξαν το υπερήφανο πνεύμα της ελευθερίας.’’
– Ακόμα και ο
– ΑΔΟΛΦΟΣ ΧΙΤΛΕΡ: ‘’Μόνο οι Έλληνες πολέμησαν με πραγματική περιφρόνηση προς τον θάνατο.’’
– που τον φέρνει ατυχώς τόσο κοντά και τόσο ειρωνικά στα λόγια του ΑΙΣΧΥΛΟΥ: ‘’Μόνο εμείς οι Έλληνες δεν μετράμε ποτέ το πλήθος του εχθρού στη μάχη.’’
– Και βέβαια το ερώτημα παραμένει πάντα το ίδιο: ‘’Προς τι; Γιατί όλο αυτό το κακό;’’
– Δυστυχώς και η απάντηση παραμένει η ίδια πάντα:
– ‘’Για τον πλούτο.
– Για τον πλούτο που θες να ελέγξεις.
– Για τον πλούτο που θες να κατακτήσεις.
– Για τον πλούτο που θες να υπερασπιστείς.’’
– Δυστυχώς και ο προβληματισμός παραμένει και σήμερα πιο επίκαιρος από ποτέ.
– Η γενιές μας, οι επόμενες εννοώ των παππούδων μας και ίσως κάποιων από εδώ των γονιών τους, ήταν οι γενιές εκείνες που πάντα στα δύσκολα αντιμετώπιζαν το ακλόνητο αντεπιχείρημα των ευκολιών τους, πως δεν είχαν ζήσει πόλεμο και άρα δεν γνωρίζουν τι σημαίνει.
– Δεν ξέρω αν και σήμερα αυτό μπορεί να ισχύσει με την χώρα μας για 5ο συνεχή χρόνο σε μεγάλη οικονομική κρίση, που φυσικά δεν είναι προνόμιο μόνο δικό μας, αλλά παγκόσμιο.
– Ο Γκάντι είχε πει, πως η χειρότερη μορφή πολέμου είναι ο οικονομικός πόλεμος.
– Σήμερα αρχίζουμε να τον κατανοούμε, όταν τα θύματα αυτής της κρίσης μόνο στη χώρα μας έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τις 30.000 και συνεχίζουμε να μετράμε.

 

 Και φυσικά κάποιες δυστυχίες είναι ακόμα μεγαλύτερες, αν αναλογιστούμε τα εκατομμύρια των προσφύγων της γειτονικής μας Συρίας, που προσπαθούν να αποφύγουν με κάθε τρόπο την φρίκη του πολέμου και πέφτουν στην φρίκη της εκμετάλλευσης, που τους πνίγει στη μέση της θάλασσας και στην αναζήτηση ενός αύριο που δεν θα έρθει και μιας Ευρώπης που ίσως δεν μπορεί να τους αντέξει.

Και ανάμεσα στο χθες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και το σήμερα έχουμε να μετρήσουμε πολλά ακόμα γεγονότα δόξας του κακού: από τον ψυχρό πόλεμο, την ύψωση του τείχους της ντροπής, τον πόλεμο του Βιετνάμ, την γενοκτονία της Σομαλίας, την ατελείωτη εξόντωση Ισραηλινών και Παλαιστινίων και την μαύρη ιστορία της Κύπρου μέχρι την 11η Σεπτεμβρίου, που άλλαξε για πάντα τον κόσμο μας μέσα από το πρίσμα του παραλογισμού της τρομοκρατίας. Μιας τρομοκρατίας που εξελίσσεται και εκμοντερνίζεται, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία, όχι μόνο για να σκοτώσει κυριολεκτικά με τα σύγχρονα όπλα της ή να απειλήσει ουσιαστικά με τον φόβο μιας πυρηνικής καταστροφής, αλλά και για να υποδουλώσει ψυχολογικά, διανοητικά και ηθικά, ανεβάζοντας στο διαδίκτυο αποκεφαλισμούς μέσω video.

– Φυσικά πίσω απ΄’όλα κρύβεται πάντα ο άνθρωπος. Εκεί μπορούμε να αναζητήσουμε τις αιτίες των κακών, αλλά και τις ελπίδες την θεραπείας από αυτά.
– Πίσω από τα κακά διαχρονικά βρίσκεται κάποιος που πιστεύει ότι είναι ανώτερος από τους άλλους, πιστεύει σε έναν ανώτερο Θεό, του αξίζει ένα ανώτερο επίπεδο στην ιστορία.
– Και πίσω από το καλό κρύβονται τα παιδιά μας. Τα βιολογικά μας ή οι μαθητές μας στους οποίους προσβλέπουμε για ένα καλύτερο αύριο.
– Το θέμα είναι αν τους δίνουμε τα σωστά όπλα για να παλέψουν το κακό, αν τους παρέχουμε τη σωστή μόρφωση και παιδεία για αν εξελιχθούν θετικά για τους ίδιους και την κοινωνία, αν τους προσφέρουμε τα σωστά πρότυπα για να πάρουν δύναμη και να ανοίξουν τους δικούς τους δρόμους, στους οποίους θα πατήσουν σταθερά οι επόμενοι για ν’ανοίξουν τους δικούς τους.
– Τα πάντα ίσως είναι θέμα ευκαιριών. Ευκαιριών που προσφέρουμε, όταν έχουμε δύναμη, αλλά και ευκαιριών που αναζητάμε, όταν έχουμε ανάγκη.
– Μια τέτοια ιστορία ευκαιριών άλλαξε κάποτε τον κόσμο.

Κάποτε ένας φτωχός Σκωτσέζος αγρότης, καθώς δούλευε στο κτήμα του, άκουσε τις φωνές ενός μικρού αγοριού, που καλούσε σε βοήθεια. Είχε πέσει κατά λάθος σε έναν βάλτο και το λασπώδες έδαφός του είχε αρχίσει σιγά, αλλά αποτελεσματικά να το καταπίνει. Ο αγρότης χωρίς να το σκεφτεί καθόλου, όρμησε να βοηθήσει το παιδί, διακινδυνεύοντας την ίδια του την ζωή.
Την επόμενη μέρα μια εντυπωσιακή άμαξα με άλογα έφτασε έξω από την πόρτα του φτωχικού σπιτιού του θαρραλέου αγρότη.
‘’Εσύ είσαι ο άνθρωπος που έσωσε την ζωή του παιδιού μου;’’, ρώτησε ο ευγενής και καλοντυμένος κύριος, που κατέβηκε από την άμαξα.
Στην θετική απάντηση του αγρότη και προς έκφραση ευγνωμοσύνης προς το πρόσωπό του και την ηρωική του πράξη ο πατέρας του παιδιού που είχε κινδυνέψει του πρόσφερε ένα πουγκί με χρήματα.
‘’Αποκλείεται να τα δεχτώ’’, απάντησε ο αγρότης, ‘’έκανα απλά το καθήκον μου και αυτό που έλεγε η καρδιά μου και που πιστεύω πως κι εσείς θα κάνατε για τον γιο μου’’.
‘’Αυτός είναι ασφαλώς ο γιος σας…’’, είπε ο καλοντυμένος κύριος στον αγρότη, δείχνοντάς του το παιδί, που μόλις είχε εμφανιστεί στην πόρτα,‘’…επιτρέψτε μου τουλάχιστον να του προσφέρω την μόρφωση, που απολαμβάνει και το δικό μου παιδί και τίποτα άλλο. Εξάλλου πάντα θα τους ενώνει η πράξη σας’’.
Κι έτσι κι έγινε. Ο γιος του φτωχού αγρότη παρακολούθησε τα καλύτερα σχολεία και αποφοίτησε από την περίφημη ιατρική σχολή της Αγίας Μαρίας στο Λονδίνο. Ήταν ο Αλέξανδρος Φλέμινγκ, ένας από τους πιο γνωστούς ανθρώπους στον κόσμο ως ο πατέρας της πενικιλίνης, της ουσίας που μερικά χρόνια αργότερα θα ξαναέσωζε την ζωή του γιου του ευγενούς κυρίου, που δεν ήταν άλλος από τον πατέρα του Ουίστον Τσώρτσιλ, του πολιτικού που θα έπαιζε έναν τόσο σημαντικό ρόλο στην λήξη του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, του μικρού εκείνου παιδιού, που δεν θα είχε σωθεί, αν δεν βρισκόταν κοντά του ο φτωχός εκείνος αγρότης, η πράξη καρδιάς του οποίου έδωσε την ευκαιρία σε δύο νέα παιδιά, σε δύο τόσο διαφορετικούς ανθρώπους από τόσο διαφορετικά περιβάλλοντα να αλλάξουν τον κόσμο.

 

Και επανερχόμαστε στο αρχικό θέμα της υπέρβασης.

Τι είναι πραγματικά η υπέρβαση και γιατί πηγαίνει πάντα μαζί με τις ανυπέρβλητες δυσκολίες;
Ίσως γιατί δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από την χρησιμοποίηση του μεγάλου κακού ως εφαλτήριο έμπνευσης και κινητήρια δύναμη για σπουδαία επιτεύγματα.

Κάποτε ένα γέρικο γαϊδουράκι βρέθηκε από ατύχημα στον πάτο ενός πηγαδιού. Το πηγάδι ξερό πια και πνιγμένο από τα χόρτα του χωραφιού μέσα στο οποίο βρισκόταν δεν έγινε αντιληπτό από το κακόμοιρο το γαϊδουράκι μας και χωρίς να το καταλάβει βρέθηκε στον πάτο του μόνο και φοβισμένο.
Ο ιδιοκτήτης του, ένας φτωχός αγρότης δεν ήξερε τι να κάνει, ώστε να μπορέσει να βγάλει το γαϊδουράκι του από το πηγάδι. Κάλεσε σχεδόν όλο το χωριό, προσπαθώντας να ακούσει κάποια γνώμη, που θα μπορούσε να τον βοηθήσει. Καθώς οι ώρες είχαν περάσει πια και τίποτα δεν φαινόταν να αλλάζει , η γνώμη που φαινόταν να επικρατεί ήταν πως έπρεπε να χρησιμοποιήσουν γερανό για να βγάλουν το άτυχο ζώο από το βαθύ πηγάδι.
Όμως κάτι τέτοιο θα ήταν πολύ ακριβό και ο αγρότης δεν το άντεχε οικονομικά. Τότε κάποιος τόλμησε να πει αυτό που πολλοί ίσως και να είχαν σκεφτεί, αλλά κανένας δεν τολμούσε να ξεστομίσει. Η μόνη λύση, ώστε να δώσουν και ένα τέλος στο μαρτύριο του ζώου, θα ήταν να γεμίζανε το πηγάδι με χώμα, δηλαδή να θάβανε το κακόμοιρο το γαϊδουράκι μας ζωντανό.
Η λύση του γερανού ήταν υπερβολικά ακριβή και το γαϊδουράκι αρκετά γέρικο πια, ώστε να μπορέσει με την δουλειά του να ξεπληρώσει το κόστος της διάσωσής του.
Εκείνο κοιτούσε και ξανακοιτούσε προς τα επάνω στο άνοιγμα του πηγαδιού, περιμένοντας την λύση και την βοήθεια, που θα το απελευθέρωνε από την αιχμαλωσία του, όμως με τίποτα δεν μπορούσε να φανταστεί αυτό που άρχισε σιγά-σιγά να του συμβαίνει.
Οι πρώτες φτυαριές χώμα είχαν αρχίσει να πέφτουν επάνω του κι εκείνο άρχισε να φωνάζει, προσπαθώντας να αλλάξει, έστω και την τελευταία στιγμή την μοίρα του. Καθώς η τραγική διαδικασία συνεχιζόταν οι φωνές του σταμάτησαν. Για λίγο η ατμόσφαιρα είχε παγώσει κι όλοι φαντάστηκαν, πως το τέλος είχε έρθει. Τότε ο ιδιοκτήτης του πλησίασε το πηγάδι και έγειρε το κεφάλι του στο άνοιγμα να δει τι είχε συμβεί. Και τότε αυτό που είδε ήταν αδύνατο όχι μόνο να το φανταστεί, αλλά και να το πιστέψει.
Το γαϊδουράκι μας όχι μόνο δεν είχε θαφτεί από το χώμα που έπεφτε επάνω του, αλλά αντίθετα αυτό το χώμα το χρησιμοποιούσε για να γλιτώσει. Κάθε φτυαριά που έπεφτε επάνω του την τίναζε από την πλάτη του με όση δύναμη του είχε μείνει και καθώς αυτή γλίστραγε από την πλάτη του προς οποιοδήποτε κατεύθυνση έβρισκε κενό, το γαϊδουράκι μας πάταγε πάνω της και σιγά-σιγά ανέβαινε προς την επιφάνεια.
Αργά αλλά αποτελεσματικά κάθε φτυαριά το οδηγούσε προς την ελευθερία του και ενώ αρχικά κάθε τέτοια φτυαριά χώματος προετοίμαζε το τέλος της ζωής του, τελικά το οδηγούσε στην λύτρωσή του μέσα από την δύναμη του μυαλού του και της καρδιάς του, αλλά κυρίως μέσα από την πίστη του και την διάθεσή του να ζήσει.
Και αυτή η πίστη ήταν τόσο μεγάλη και ισχυρή, που ακόμα και τα εργαλεία της ταφής του τα μετέτρεψε σε εφαλτήρια της σωτηρίας του.

Κλείνοντας λοιπόν, καλώ όλους μας να κλείσουμε για λίγο τα μάτια μας και ας φανταστούμε την πάλη που γίνεται μέσα μας ανάμεσα στα θετικά και τα αρνητικά σαν την πάλη ανάμεσα σε δύο λύκους. Έναν λευκό και έναν μαύρο. Ο λευκός αντιπροσωπεύει το θετικό και ο μαύρος το αρνητικό.

Ποιος λύκος νικάει τελικά;

Μα αυτός που ταίζουμε κάθε φορά.
ΖΗΤΩ Η 28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940.