Η Κατερίνα Παναγοπούλου μιλάει για το βιβλίο “Οι κορυφές μέσα μας”

H ΠΡΕΣΒΕΙΡΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΧΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥ ΑΓΩΝΙΖΕΣΘΑΙ ΚΥΡΙΑ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ  ΄΄ΟΙ ΚΟΡΥΦΕΣ ΜΕΣΑ ΜΑΣ’’

 

Το πόνημα του Νίκου Μιχαλόπουλου δεν αφορά στην αφήγηση ενός προσωπικού θρύλου, ενός άθλου. Περιγράφει μια ανθρώπινη υπέρβαση. Το πόνημα του Νίκου αφορά σε όλους. Και αφορά σε όλους μας πρωτίστως για την κατάσταση των ανθρωπίνων πραγμάτων στην εποχή μας. Αφορά στην αντίληψη που έχουμε όλοι μας για τη σημασία του αθλητισμού. Αφορά στο εθελοντικό έργο με την συμμετοχή εκατομμυρίων ανθρώπων-εθελοντών ανά τον κόσμο στην παραγωγή του πιο πολύτιμου αγαθού. Στην παραγωγή της ελπίδας και του νοήματος της ίδιας μας της ζωής. Αφορά τέλος στην ελληνική κοινωνία και την προσπάθεια που καταβάλλει να βγει από τον λαβύρινθο της κρίσης, που όλοι βιώνουμε.

Στην πραγματικότητα ο Νίκος Μιχαλόπουλος πορεύτηκε ένα ταξίδι αυτογνωσίας.

Μέσα από αυτό επανακαθόρισε το μέχρι τότε γνωστό δικό του όριο, δηλαδή έκανε ένα νέο ατομικό ρεκόρ. Μέσα από τον μοναδικό άθλο μας δίνει την ευκαιρία να δούμε με τα δικά του μάτια το υψηλότερο σημείο, που για πολλούς φαντάζει αόρατο.

Ομολογώ, πως όταν διάβαζα το βιβλίο αυτό σε πολλά σημεία κράτησα την ανάσα μου και αισθάνθηκα την αγωνία της απίστευτης αυτής προσπάθειας. Βρέθηκα νοερά και ψυχικά σε ένα υψόμετρο, που δημιουργεί πονοκεφάλους, ιλίγγους. Βλέπετε ο Νίκος ήξερε πολύ καλά τι έκανε, όταν κατέγραφε το ημερολόγιο κορυφής. Δεν ήταν μόνο για να βάλει τάξη στις δικές του σκέψεις, για να κρατήσει μακριά τον φόβο, την αγωνία, τον πόνο, την απελπισία, την απίστευτη ταλαιπωρία. Ήξερε, όπως όλοι οι άνθρωποι που γράφουν για βιώματα και όχι για θεωρίες, ότι θα μας παρακινούσε να γίνουμε όλοι οδοιπόροι στο Κιλιμάντζαρο σε μια εποχή που βρίθει από οδοιπόρους στα Σούσα, δηλαδή από ανθρώπους, που δεν ολοκλήρωσαν ποτέ τον δρόμο, όπως πολύ όμορφα αναφέρει ο Καβάφης στο ομώνυμο ποίημά του.

Ομολογώ, ότι χωρίς να πονέσουν τα πόδια μου, χωρίς να νιώσω την βροχή να με κάνει μούσκεμα και ότι χωρίς να φοβηθώ για την ζωή μου, ζαλίστηκα. Ζαλίστηκα, αναζητώντας το δικό μου Κιλιμάντζαρο. Ζαλίστηκα, γιατί, μεταβαίνοντας με τον Νίκο από σταθμό σε σταθμό, σε νέες υψομετρικές ζώνες, ανακάλυψα πόσα μπορούν να γίνουν, αλλά κυρίως αυτά που δεν γίνονται ποτέ. Ανακάλυψα επίσης, ότι στα χέρια μου δεν είχα απλώς ένα χρονογράφημα, ή έναν οδηγό για το πώς μπορούμε να φτάσουμε στις προσωπικές μας κορυφές. Στα χέρια μου κρατούσα ένα εγχειρίδιο για την αλλαγή στον κόσμο μας.

Δεν υπερβάλλω.

Αυτό έγραψε και για την ακρίβεια αυτό περπάτησε ο Νίκος Μιχαλόπουλος: ένα εγχειρίδιο για την αλλαγή στον κόσμο μας.

Αν πιστεύετε, ότι υπερβάλλω, αναλογιστείτε τι ενώνει τους πρωταγωνιστές αυτής της ιστορίας.

Τι είναι αυτό που ενώνει ένα ίδρυμα για τον αθλητισμό, όπως είναι το Laureus Sport

For Good Foundation; Mια μη κυβερνητική οργάνωση στην Αφρική, όπως είναι το Mathare Youth Sport Association; Mια πρωταθλήτρια του τέννις, όπως η Μαρτίνα Ναβρατίλοβα, που λίγους μήνες μετά την περιπέτειά της με τον καρκίνο αποφάσισε ν’ ανέβει στα 6.000 μέτρα; Mια άλλη αθλήτρια, που λίγους μήνες μετά την γέννηση του παιδιού της, συγκεκριμένα τρεις μήνες μετά, έγινε κι αυτή οδοιπόρος για το Κιλιμάντζαρο; Έναν παραολυμπιονίκη, που με τα προσθετικά του μέλη πήρε την απόφαση να κατακτήσει την κορυφή της Αφρικής; Τον Νίκο Μιχαλόπουλο μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας; Χιλιάδες φίλους απ’ όλο τον κόσμο, που υποστήριξαν αυτή την προσπάθεια για τα παιδιά της παραγγούπολης στο Ναϊρόμπι, για τα οποία κατακτήθηκε αυτή η κορυφή της Αφρικής;

Η απάντηση είναι, ότι τους οδοιπόρους για το Κιλιμάντζαρο τους ενώνει ένα ιδιαίτερο σύστημα αξιών. Ένα σύστημα αξιών, που εμπνέεται από τα ιδεώδη του ίδιου του Ολυμπισμού και που συνιστά στην ουσία οδηγό για την μετεξέλιξη των κοινωνιών μας.

Αναφέρομαι στις αξίες που σηματοδοτούν οι δεκαοκτώ βαθύτατης παιδευτικής αξίας ιστορίες, που υπάρχουν στο βιβλίο του Νίκου Μιχαλόπουλου. Δεκαοχτώ ιστορίες, που εκφράζουν την ουσία της ρήσης του Νέλσον Μαντέλα, ότι ‘’ο αθλητισμός μπορεί ν’ αλλάξει τον κόσμο’’.

Απομονώνω τις επτά ιστορίες από αυτές τις δεκαοκτώ, που αποτελούν τις επτά βασικές αξίες.

Πρώτη την αξία της αναγέννησης στην ιστορία με τον αετό, που αναφέρεται στο βιβλίο. Ο αετός στα σαράντα χρόνια του για να επιζήσει πρέπει να σπάσει το ράμφος του, που έχει γείρει και τον εμποδίζει να φάει. Να σπάσει τα νύχια του, που έχουν μεγαλώσει και δεν του επιτρέπουν να πιάσει το θήραμά του και με τα ίδια αυτά νύχια ν’ αφαιρέσει τα γέρικα βαριά του πούπουλα, που δεν τον αφήνουν να πετάξει ψηλά.

Κι όμως με ανείπωτο πόνο το κάνει.

Δεύτερη επεσήμανα την αξία της αλληλοεξάρτησης. Η ιστορία με τον Φλέμινγκ και τον Γουίνστον Τσώρτσιλ. Στην παιδική τους ηλικία ο Φλέμινγκ έσωσε την ζωή του Τσώρτσιλ και ο πατέρας του Γουίνστον για να ευχαριστήσει τον Αλεξάντερ ανέλαβε να τον σπουδάσει στα καλύτερα πανεπιστήμια της Αγγλίας. Ο Φλέμινγκ έσωσε εκατομμύρια ζωές με την ανακάλυψη της πενικιλίνης και ο Τσώρτσιλ έσωσε τον κόσμο από την βαρβαρότητα του φασισμού.

Η τρίτη αξία που επισημαίνω είναι η αξία της θέλησης και της υπέρβασης. Η ιστορία του νοσοκομείου. Ένας τυφλός ασθενής περιγράφει καθημερινά και με ακρίβεια ό,τι συμβαίνει έξω από το δωμάτιό τους για έναν άλλο ασθενή ανάπηρο που κείτεται και βρίσκεται δίπλα του, αλλά δεν έχει πρόσβαση στο παράθυρο. Περιγράφει λοιπόν την ομορφιά του κόσμου μας.

Η επόμενη αξία είναι η αξία της απλότητας. Η αγάπη για την ίδια την προσπάθεια, για τον ίδιο τον αγώνα, όχι για την δόξα ή τα κέρδη, που μπορεί να φέρει. Είναι η ιστορία της ζεστής σοκολάτας. Ένας φίλος δεν προλαβαίνει να απολαύσει την χαρά της παρέας, να πιει μια ζεστή σοκολάτα, γιατί ξοδεύει τον χρόνο του και αναλώνεται, προσπαθώντας να επιλέξει μια κούπα, την σωστή κούπα.

Η πέμπτη αξία είναι η αξία της αλληλεγγύης. Η ιστορία με το ξύλινο βαρέλι. Ένας βαρελάς κουβαλάει νερό με τα δύο ξύλινα βαρέλια του, όταν συνειδητοποιεί, πως το ένα είναι τρύπιο. Δεν το πετάει όμως, γιατί με το νερό που φεύγει από το βαρέλι, το τρύπιο, ποτίζεται καθημερινά ο δρόμος του στο πήγαινε-έλα και η ζωή του γεμίζει με πράσινο και ομορφιά.

Έκτη αξία είναι η αξία της οικουμενικής συναδελφοσύνης. Η ιστορία με το κουτσό κουταβάκι. Κανείς δεν ήθελε να το αγοράσει εκτός από ένα μικρό αγόρι, το οποίο ήταν και αυτό ανάπηρο, κουτσό. Κι όταν ρώτησαν το αγόρι, γιατί θέλει ένα ανάπηρο κουταβάκι, αυτό απάντησε: ‘’μα ούτε εγώ μπορώ να τρέχω και να παίζω πολύ καλά’’.

Τέλος η αξία της συλλογικότητας. Είναι η ιστορία με την χώρα των μεγάλων κουταλιών. Σε ένα τραπέζι με όλα τα καλά του κόσμου δυστυχισμένοι άνθρωποι με τεράστια κουτάλια κολλημένα στα χέρια τους έκλαιγαν για την κακή του τύχη, γιατί τα κουτάλια ήταν δυσανάλογα σε μήκος και δεν μπορούσαν να τα φέρουν στο στόμα τους και να φάνε. Στην άλλη πλευρά του τραπεζιού μια άλλη παρέα, έχοντας το ίδιο πρόβλημα, το είχε λύσει και απολάμβανε το φαγητό καθώς ο ένας τάιζε τον άλλο στο στόμα.

Οι αξίες της αναγέννησης, της αλληλοεξάρτησης, της θέλησης, της απλότητας, της αλληλεγγύης, της οικουμενικής συναδελφοσύνης και της συλλογικότητας συνθέτουν τον αξιακό κώδικα του Ολυμπισμού και της αθλητικής προσπάθειας. Φανταστείτε τώρα μια κοινωνία, που τολμά να παραδεχτεί, ότι γέρασε. Μια κοινωνία που κατανοεί, πως από την ανανέωση και την καινοτομία εξαρτάται η επιβίωση και η ευμάρειά της. Μια παγκόσμια κοινωνία που αναγνωρίζει, ότι στην αλληλεξάρτηση δεν υπάρχει απλώς αναγκαιότητα, αλλά δημιουργικότητα και πλούτος. Μια διεθνής κοινότητα, που δεν οχυρώνεται πίσω από το μικρό, αλλά που βλέπει στο μεγάλο το μέλλον και την εξέλιξη. Φανταστείτε λοιπόν μια κοινωνία, που καλλιεργεί στα μέλη της πάθος για διάκριση και δύναμη της θέλησης. Μια κοινωνία, που διδάσκει την τέχνη της υπέρβασης ως τέχνη ζωής. Φανταστείτε επίσης μια κοινωνία, που αντιμετωπίζει την αλληλεγγύη όχι μόνο ως ηθική υποχρέωση, ως ιδεολόγημα, αλλά ως επένδυση για τον πλούτο και την ομορφιά που μπορεί να εισπράξει από τα αδύναμα και διαφορετικά μέλη της. Φανταστείτε μια κοινωνία, που επιβραβεύει τις ομάδες και τις παρέες, που αναγνωρίζει στην συλλογική οργάνωση όχι μόνο την λειτουργικότητα, αλλά και την παιδεία. Και τέλος φανταστείτε έναν κόσμο, που δεν ευαγγελίζεται απλώς το ιδανικό της οικουμενικής συναδελφοσύνης, αλλά που εργάζεται πρακτικά γι’ αυτό, πιστεύοντας, ότι η οικουμενικότητα είναι ο μοναδικός οδικός χάρτης που διαθέτουμε.

Όλα αυτά, που σας προσκάλεσα να φανταστείτε ο Νίκος Μιχαλόπουλος και η παρέα του τα έκαναν πράξη, κατακτώντας το Κιλιμάντζαρο. Απέδειξαν, ότι ο αθλητισμός δεν είναι μόνο φυσική άσκηση και ψυχαγωγία.

Ο Νίκος και οι σύντροφοί του για λίγες μέρες έφτιαξαν μια μικρή κοινωνία. Μια κοινωνία που καινοτόμησε. Μια κοινωνία που τόλμησε. Λειτούργησε ως συλλογικότητα. Κέρδισε δύναμη από την αλληλοεξάρτηση και την αλληλεγγύη των μελών της. Αγωνίστηκε για το ιδανικό της οικουμενικής συναδελφοσύνης.

Προσέφερε ελπίδα στα παιδιά της Κένυας.

Ζούμε σε μια εποχή, που μας προσφέρει τα πιο προηγμένα τεχνολογικά μέσα για να καλύψουμε λειτουργικές ανάγκες, για να μειώσουμε την απόσταση του χώρου και την διάρκεια του χρόνου. Ζούμε στην εποχή των άμεσων λύσεων κι όμως την ίδια αυτή στιγμή δεν είμαστε ποτέ περισσότερο από τώρα εγκλωβισμένοι στην λεγόμενη τέχνη του εφικτού. Ο Νίκος Μιχαλόπουλος και η παρέα του μίκρυναν το Κιλιμάντζαρο την στιγμή που οι γραφειοκρατίες του κόσμου ορθώνουν συνεχώς Κιλιμάντζαρο πολυπλοκότητας, Κιλιμάντζαρο αδράνειας μπροστά στην κοινωνία των πολιτών. Ο αξιακός κόσμος του Ολυμπισμού και των αθλητών, που κατέκτησε την κορυφή της Αφρικής δεν μπορεί να περιοριστεί πλέον σε μεμονωμένες προσπάθειες.

Δεν μπορεί να περιοριστεί σε ευχολόγια, σε αγαθές προθέσεις και σε ουτοπικές διακυρήξεις.

Μπορούμε να κάνουμε την διαφορά.

Πρέπει να κάνουμε την διαφορά, γιατί από τον κόσμο μας λείπουν οι βιώσιμες λύσεις.

Μπορούμε να δημιουργήσουμε κοινότητες δράσης και προσφοράς, που θα κινητοποιήσουν συνειδήσεις, που θ’ αλλάξουν πρακτικές και που θα φέρουν τους αναγκαίους πόρους.

Μπορούμε να μικρύνουμε το Κιλιμάντζαρο σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Από εμάς εξαρτάται.

Θα ήθελα ειλικρινά να συγχαρώ τον Νίκο Μιχαλόπουλο μέσα από την καρδιά μου για την προσπάθειά του. Να τον συγχαρώ όχι μόνο γιατί κατέκτησε την κορυφή της Αφρικής, αλλά κυρίως γιατί έχει κάνει πράξη την ρήση, ότι ‘’ο αθλητισμός μπορεί να αλλάξει τον κόσμο μας ’’. Θέλω να τον συγχαρώ επίσης, που πήρε μαζί του την Ελληνική σημαία και την άνοιξε στην κορυφή της Αφρικής. Η πατρίδα μας χρειάζεται αυτή την στιγμή όσο τίποτα άλλο πρωτιές. Να τον συγχαρώ επίσης που στα βήματά του προς την κορυφή είχε συνεχώς στην καρδιά και το μυαλό του την οικογένειά του. Και αυτό γιατί η αλλαγή του κόσμου ξεκινάει πάντα από δεμένες και αγαπημένες οικογένειες.

Γράφει ο συγγραφέας σε ένα σημείο την στιγμή που ήταν στην κορυφή:

‘’…η νύχτα αρχίζει σιγά-σιγά να υποχωρεί. Μια υπέροχη ανατολή αρχίζει να χαράζει. Ίσως η ωραιότερη ανατολή της ζωής μου, αλλά δεν μπορώ να την απολαύσω’’.

Κανείς όταν αγωνίζεται δεν μπορεί να απολαύσει τις ανατολές της ζωής του. Το σημαντικό όμως είναι, ότι φέρνει τις ανατολές στους υπόλοιπους, σε όλους εμάς.

Προτείνω σε όλους, όσοι θέλουν να αισθανθούν πως είναι κανείς να στέκεται στην κορυφή να διαβάσουν αυτό το βιβλίο.

Θέλω να ευχαριστήσω τον Νίκο Μιχαλόπουλο μέσα από την καρδιά μου για αυτό το συγκλονιστικό ταξίδι που έκανε!

Κατερίνα Παναγοπούλου

Πρέσβειρα της Ελλάδας στο Συμβούλιο της Ευρώπης για την ανοχή και το εύ αγωνίζεσθαι.
Πρόεδρος του Αθλητικού Σωματείου Γυναικών ΄΄Η Καλλιπάτειρα’’